Wstęp

    Program został stworzony z myślą o wszystkich, którzy chcą poznać i współpracować ze swoją płodnością, a szczególnie dla małżonków bezskutecznie próbujących począć dziecko. Przyczyny "porażek" w próbach poczęcia mogą być różne, nie wszystkie da się wyeliminować (np. bezpłodność któregoś z małżonków). Często jednak powodem takiego stanu rzeczy jest nieznajomość funkcjonowania płodności pary małżonków oraz nieumiejętność wyznaczenia optymalnego czasu współżycia, czasu "maksymalnej" płodności. Program CTLife ma pomóc w rozpoznawaniu i interpretacji poszczególnych wskaźników płodności, a tym samym pomóc w wyznaczeniu czasu płodnego i niepłodnego w cyklu kobiety.

    W pierwszej części instrukcji omówione zostaną (w dużym skrócie) wskaźniki płodności notowane i interpretowane w programie oraz reguły dotyczące wyznaczania czasu płodnego i niepłodnego w cyklu kobiety. Druga część wyjaśnia jak prowadzić obserwacje wskaźników płodności i jak je notować w programie, oraz omawia wszystkie funkcje programu. W ostatniej części znajduje się kilka praktycznych wskazówek dla par starających się o poczęcie dziecka.

    Jeżeli korzystanie z programu pomogło Państwu w poczęciu dziecka, prosimy o podzielenie się tą radością z nami oraz o zachęcenie innych par w podobnym położeniu do skorzystania z naszej oferty.

Spis treści

Teoria

    Ta część instrukcji ma za zadanie podać podstawowe informacje na temat płodności pary małżeńskiej oraz sposobów jej rozpoznawania. Nie są to wyczerpujące informacje na poszczególne tematy, ale pewne minimum wiedzy potrzebne do korzystania z programu. Radzimy jednak zaznajomić się dokładnie z zasadami Naturalnego Planowania Rodziny podanymi w pozycjach spisu literatury.

    Płodność pary jest wypadkową cyklicznej płodności kobiety i stałej płodności mężczyzny, trzeba więc najpierw zapoznać się ze specyfiką każdej z nich.

Płodność mężczyzny

    Mężczyzna jest płodny praktycznie przez cały czas, jednak jego płodność jest związana z jakością plemników, które posiada. Jeśli plemniki nie będą dostatecznie dojrzałe lub będzie ich za mało to mogą być niezdolne do zapłodnienia komórki jajowej kobiety. Warto pamiętać o kilku istotnych czynnikach mających wpływ na jakość plemników:

• Plemniki dojrzewają długo (ok. 72 dni). Jeżeli małżonkowie często współżyją, nasienie może zawierać mało całkowicie dojrzałych plemników, co ma wpływ na płodność mężczyzny - osłabia ją.
• Plemniki dojrzewają w temperaturze niższej niż temp. ciała ludzkiego. Należy dbać o to, by nie przegrzewać jąder (np. przez noszenie obcisłej bielizny i spodni, długie siedzenie za kierownicą, lub przy biurku), ponieważ plemniki nie będą wtedy w stanie dojrzeć.
• Witamina C wpływa pozytywnie na ruchliwość plemników, a tym samym na ich zdolność do zapłodnienia.
• Plemniki żyją w pochwie kobiety od pół godziny do 24 godzin. Przy obecności śluzu szyjkowego ich żywotność zwiększa się do 4 dni, w niezwykle rzadkich przypadkach czas ten może być dłuższy (do siedmiu dni). 

Płodność kobiety. 

    Kobieta jest płodna przez "krótki" czas w swoim cyklu miesiączkowym. Normalnie jest to ok. 24h, bo tyle żyje jajo. Czas w którym jest zdolne do zapłodnienia wynosi ok. 12h. Jeśli następuje mnoga owulacja to dzieje sie to w ciągu maksymalnie 24h od pierwszej owulacji. Więc maksymalny (w bardzo rzadkich przypadkach) czas płodności kobiety to 48h - czyli 2 dni. Nie zapłodnione jajo obumiera w bańce jajowodu a nie (jak się powszechnie mniema) jest wydalane razem z miesiączką.

Płodność małżonków

    Aby ustalić czas w którym możliwe jest poczęcie dziecka należy wziąć pod uwagę zarówno kobiecą jak i męską specyfikę płodności. Do czasu żywotności komórki jajowej należy dodać potencjalny czas życia plemników przy występowaniu śluzu szyjkowego. Można więc stwierdzić, że przeciętny czas płodności pary małżonków wynosi 5-7 dni.

Cyklu kobiety można podzielić na trzy zasadnicze fazy:

• fazę niepłodności przedowulacyjnej (jeśli jeszcze nie wystąpiły specyficzne wskaźniki zbliżania się owulacji, opisane powyżej)
• fazę płodności okołoowulacyjnej
• fazę niepłodności poowulacyjnej. (jeśli już nie występują specyficzne wskaźniki owulacji)

Długość poszczególnych faz cyklu kobiety:

• długość fazy niepłodności przedowulacyjnej jest ZMIENNA i nie jest znana na początku cyklu dlatego nie można z góry powiedzieć ile będzie trwała. Można szacować jej długość na podstawie statystyki trwania poprzednich cykli oraz wiedzy na temat temperatury w poprzednich cyklach.
• fazę płodności okołoowulacyjnej wyznacza koniec fazy niepłodności przedowulacyjnej i początek fazy niepłodności poowulacyjnej
• faza niepłodności poowulacyjnej jest stała i wynosi ok. 11 dni (wynika to z faktu, że czas od owulacji do końca cyklu jest stały i wynosi ok. 14 dni)

Jeśli "dosuniemy" długości cyklów do prawej strony to będzie widać, jak zmienia się długość fazy  I w zależności od długości cyklu.

Aby właściwie współpracować ze swoja płodnością, małżonkowie powinni nauczyć się wyznaczać początki i końce poszczególnych faz cyklu, a także określać moment maksymalnej płodności. Pomocne w tym są reguły, wypracowane w miarę postępu wiedzy  i doświadczeń związanych z obserwacją funkcjonowania cyklów kobiecych. Wiedza ta, na obecnym jej poziomie wykorzystana jest w programie. W przyszłości w miarę rozwoju nauki i techniki możliwe będzie bardziej dokładne określenie czasu owulacji.

Kobiece wskaźniki płodności

    Układ hormonalny kobiety jest regulatorem wszystkiego, co się dzieje w organizmie kobiety. Jej cykliczna płodność jest regulowana przez wysokość stężenia pewnych substancji chemicznych (hormonów) w organizmie. Obecność określonego hormonu lub jego brak generuje pewne skutki w organizmie kobiety. Owulacja jest właśnie skutkiem tej specyficznej gry hormonów. Okazuje się, że hormony, powodując jajeczkowanie, wywołują także pewne "skutki uboczne", które są rozpoznawalne dla zdecydowanej większości kobiet i które mogą być interpretowane jako sygnały płodności lub niepłodności. Do wskaźników tych należą:

1. Wewnętrzna, podstawowa temperatura ciała (mierzona na styku błon śluzowych, a więc w ustach, w pochwie lub w odbycie, codziennie po przebudzeniu o tej samej porze jeszcze przed wstaniem z łóżka). W przeciętnym cyklu można zaobserwować niższy (przed owulacją) oraz wyższy poziom temperatur (po owulacji).
2. Śluz szyjkowy lub jego brak, odczucia. Śluz ten pojawia się oraz zmienia swój wygląd i konsystencję wraz ze zbliżaniem się jajeczkowania. Na początku może być biały gęsty, lepki, zaś im bliżej owulacji tym jest bardziej przezroczysty i rozciągliwy, nawet płynny. Śluz można badać wewnątrz - przy ujściu szyjki macicy, lub na zewnątrz - na wargach sromowych. Należy zaznaczyć, że czym innym jest obserwacja śluzu (oglądanie, badanie za pomocą papieru toaletowego) i odczucie (to, co kobieta czuje w okolicy pochwy, bez prowadzenia wnikliwszych obserwacji, np.: "mokro", "ślisko", "sucho” itp.)
3. Twardość/miękkość szyjki macicy. Miękkość, uniesienie i rozwartość szyjki można łatwo samodzielnie zbadać wprowadzając do pochwy jeden lub dwa palce (pomocne przy wewnętrznym badaniu śluzu!). Badanie powinno przeprowadzać stale w takiej samej pozycji o tej samej porze dnia. Gdy jest czas niepłodny szyjka jest twarda (jak koniuszek nosa), gdy zbliża się owulacja, szyjka mięknie (może być miękka jak wargi).
4. Uniesienie/opuszczenie szyjki macicy. Im bliżej jajeczkowania tym wyżej znajduje się szyjka, mogą się nawet pojawić trudności w dosięgnięciu jej palcem.
5. Otwartość/zamkniętość ujścia szyjki macicy. Ujście szyjki otwiera się w miarę zbliżania się owulacji, można wyczuć palcem powiększające się wgłębienie.
6. Ból owulacyjny/ból w podbrzuszu. Ból trwający od kilku godzin do jednego dnia, zazwyczaj po jednej stronie ciała na wysokości jajników.
7. Napięcie/obrzmienie w piersiach. W okresie owulacji piersi stają się obrzmiałe i kobieta może odczuwać pewnego rodzaju napięcie lub ból.
8. Zwiększona chęć zbliżenia. Kobieta może cały cykl miesiączkowy być obojętnie nastawiona do współżycia. Natomiast w okolicach czasu owulacji, może odczuwać silne pragnienie zbliżenia, trwające np. kilka godzin.
9. Kolor ścian pochwy. Ściany pochwy są intensywnie czerwone wtedy gdy kobieta jest w stanie niepłodności i stają się coraz bardziej różowe gdy zbliża się czas owulacji. To może stwierdzić ginekolog więc raczej nie jest to badanie dostępne każdej kobiecie.
10. Inne, specyficzne objawy indywidualne. Różne kobiety mogą różnie reagować na czas owulacji. Każda kobieta może reagować w swój specyficzny, niepowtarzalny sposób. Można sobie notować różne zaobserwowane objawy towarzyszące owulacji i kierować się nimi pomagając sobie wyznaczyć czas maksymalnej płodności.

Uwagi:
1. Należy dodać, że czas krwawienia, zarówno miesiączkowego jak i śródcyklicznego (wtedy gdy krwawienia nie poprzedza faza wyższych temperatur - nie było skoku temperatury; może ono wystąpić w związku z owulacją) jest również uznawane za czas płodności!
2. Objawy 1-5 są charakterystyczne dla większości kobiet i brane są pod uwagę w obliczaniu czasu płodności i niepłodności w programie, pozostałe są pomocnicze - małżonkowie mogą je notować w programie ale komputer nie będzie ich brał pod uwagę przy interpretacji.

Poczęcie dziecka

    Nie każdy akt seksualny może doprowadzić do poczęcia, czyli połączenia się komórek rozrodczych kobiety i mężczyzny. Małżonkowie znający sposób funkcjonowania swojej płodności, mogą wybrać optymalny czas współżycia aby zwiększyć prawdopodobieństwo poczęcia dziecka.

    Żeby mogło dojść do poczęcia dziecka dwie komórki rozrodcze: męska i żeńska muszą się połączyć w jedną komórkę i musi dojść w niej do połączenia się materiału genetycznego. Od tego momentu zaczyna się nowe ludzkie życie. Nie mamy wpływu na to kiedy to nastąpi, jedyne na co mamy wpływ, to podjęcie lub niepodjęcie pewnych działań (seksualnych), które mogą do tego procesu (połączenia się komórek męskiej i żeńskiej) doprowadzić. 

Optymalny czas poczęcia

Jak wyznaczać moment próby poczęcia

    Dla wszystkich, którzy pragną począć dziecko, ważnym pytaniem jest, kiedy podjąć współżycie, aby prawdopodobieństwo poczęcia było największe. Aby umieć rozpoznać moment maksymalnej płodności trzeba oczywiście wziąć pod uwagę kilka ważnych elementów, które zdobywa się z obserwacji poprzednich cykli:

1. Statystyka poprzednich cyklów; należy obserwować, którego dnia w poprzednich cyklach występowała owulacja, jaka była długość cyklów, itp.
   - jeśli w cyklach poprzednich owulacja występuje w 16-18 dniu cyklu, to potencjalnie są to dni maksymalnej płodności
2. Kiedy występował szczyt śluzu, i jak długi był czas obecności śluzu o cechach bardzo płodnych
   - ostatnie 3 dni występowania śluzu bardzo płodnego to czas maksymalnej płodności
   - dzień szczytu to maksymalna płodność
3. Kiedy szyjka macicy była maksymalnie otwarta, miękka i uniesiona oraz ile czasu taka była
4. Kiedy był skok temperatury i czy przed tym skokiem był jej spadek.
   - jeśli temperatura spada charakterystycznie przed skokiem, to dzień tego spadku jest optymalnym dniem dla podjęcia próby poczęcia
   - jeśli zaobserwujemy skok temperatury, to współżycie należy podjąć rano! zaraz po zmierzeniu temperatury (może jednak być już za późno, bo owulacja mogła wystąpić poprzedniego dnia)
5. Czy owulacji towarzyszą inne objawy typowe dla konkretnej kobiety tj. bóle owulacyjne, napięcie w piersiach, zwiększone libido, różowy kolor ścian pochwy, itp.
   - należy te wskaźniki brać pod uwagę analogicznie do obserwacji śluzu lub temperatury, np. jeśli ból owulacyjny pokrywa się z dniem szczytu śluzu, to możemy stwierdzić z dużym prawdopodobieństwem szczyt śluzu w dniu występowania bólu owulacyjnego, a nie dnia następnego w przypadku obserwacji samego śluzu.

 Przypominamy, że, aby zwiększyć prawdopodobieństwo poczęcia, warto wstrzymać się ze współżyciem, aż do tego wybranego, optymalnego momentu (chodzi o zgromadzenie jak największej ilości dojrzałych plemników).

    Program CTLife ma dopomóc zarówno w wyciąganiu prawidłowych wniosków z minionych cykli (czy wybrany czas współżycia był momentem optymalnym), jak i w określaniu na bieżąco, dzień po dniu, "poziomu płodności" i wyznaczeniu dnia maksymalnej płodności w cyklu aktualnym. 

Jak próbować zaplanować płeć dziecka

Jako ciekawostkę podajemy, że współżycie blisko dnia owulacji (w dniu i 1 dzień przed) daje większe prawdopodobieństwo poczęcia chłopca (86.8%), a im więcej dni przed owulacją (4 i więcej dzień)  tym większe prawdopodobieństwo poczęcia dziewczynki (87,7%). Współżycie w 2 dni przed owulacją daje równe szanse poczęcia dziecka chłopczyka i dziewczynki.

Jak CTLife może pomóc zaplanować (lub określić) płeć dziecka? Im bardziej intensywny kolor zielony na wykresie podczas interpretacji cyklu przed skokiem temperatury , tym większe prawdopodobieństwo poczęcia chłopca. Po skoku jest bardzo duża szansa na poczęcie chłopca - np. współżyjąc rano w dniu skoku temperatury.

Wskazówki dla pragnących począć dziecko

Kilka podpowiedzi, szczególnie dla tych, którzy mają trudności z poczęciem dziecka.

Co może zrobić kobieta

- odstawić hormonalną antykoncepcję

Antykoncepcja hormonalna jest praktyką, która może w znacznym stopniu trwale uszkodzić naturalną precyzyjną równowagę układu hormonalnego kobiety. Najlepiej i najzdrowiej jest pożegnać się z antykoncepcją hormonalną na zawsze i nauczyć się jak najszybciej wyciągać wnioski o stanie swojej płodności na podstawie obserwacji wskaźników płodności.

- prowadzić dokładne obserwacje wskaźników płodności

Im lepiej prowadzone obserwacje i notatki oraz im wcześniej zostały rozpoczęte tym lepiej, ze względu na pełniejszy obraz funkcjonowania własnego organizmu i zmian w nim zachodzących. Im dłuższe doświadczenie w prowadzeniu obserwacji, tym łatwiej i pewniej można wyznaczyć czas płodny i niepłodny w cyklu.

- jeśli faza lutealna jest zbyt krótka stosować terapię Castagnusem

Jeśli faza wyższych temperatur (faza lutealna) jest zbyt krótka (poniżej 11 dni), może dochodzić do poronień, ponieważ zarodek nie zdąży zagnieździć się w macicy (trudno odróżnić poronienie w tak wczesnej ciąży od zwykłego krwawienia miesiączkowego).  Aby wydłużyć fazę lutealną można stosować naturalny lek ziołowy o nazwie Castagnus. Więcej informacji: www.herbapol.pl/castagnus.htm,

- przyjmować Guaifenesin

Przyczyną niepłodności kobiety może być skąpy śluz lub jego jakość. Zaobserwowano, że guaifenesin - składnik syropów wykrztuśnych (np. Guajazyl, Robitussin) działa także na śluz szyjkowy, sprawiając, że staje się on bardziej płynny i rozciągliwy. Można spróbować, czy codzienne przyjmowanie syropu skutkuje poprawieniem się jakości śluzu (stosować ostrożnie, najlepiej w porozumieniu z lekarzem). Zobacz: www.leki.med.pl/lek.phtml?id=164&idnlek=1818&menu=4

- jeść marchewkę (wit. A)

Witamina A jest odpowiedzialna za prawidłowe działanie błon śluzowych w naszym organizmie. Można więc spróbować, czy spożywanie dużej ilości marchwi wpłynie na polepszenie się jakości śluzu.

- odpowiednia pozycja współżycia

Najlepsze są te pozycje, w których nasienie znajduje się dłuższy czas w pochwie (np. gdy kobieta leży na plecach). Po współżyciu kobieta powinna pozostać w pozycji leżącej (najlepiej jeśli biodra są odrobinę wyżej niż reszta ciała, można podłożyć poduszkę lub jasiek), aby jeszcze wydłużyć czas pozostawania nasienia w pochwie.

 - relaks

Nie martwić się, tylko starać się zrelaksować, żeby problem nie powodował niepożądanych reakcji organizmu i przez to nie pogarszał sytuacji.

- domowy test na LH

Zastosować domowy test na LH ClearPlan (badanie w moczu poziomu hormonu, którego gwałtowny wzrost (pik) występuje dobę przed owulacją - test dostępny w aptekach). Pomaga on wyznaczyć optymalny czas współżycia. Po zaobserwowaniu wyniku pozytywnego należy podjąć współżycie w ciągu najbliższej doby. Więcej: www.hfsaga.com.pl/owulacyjne/default.html

Co może zrobić mężczyzna

- pić szklankę soku pomarańczowego (lub przyjmować 1 mg wit. C) dziennie

Witamina C wpływa na ruchliwość plemników, powoduje że się nie sklejają ze sobą. W badaniach przeprowadzonych przez prof. Earla B. Dawsona na Uniwersytecie Galveston mężczyźni przyjmujący witaminę C w ilości 1mg dziennie po upływie kilku miesięcy zostało ojcami, podczas gdy nie przyjmującym jej w grupie badawczej nie udało się począć dziecka. Szklanka soku pomarańczowego zawiera ponad 1mg wit. C, więc można spróbować pić szklankę soku pomarańczowego dziennie.

- nosić spodenki bokserskie

Plemniki muszą dojrzewać w temperaturze mniejszej niż temperatura ciała, dlatego jądra umiejscowione są "na zewnętrz" ciała mężczyzny. Jeśli nosi się obcisłą bieliznę, temperatura jąder wzrasta, co wpływa niekorzystnie na dojrzewanie i produkcję plemników. Zaleca się zamianę obcisłych majtek na bokserki i obcisłych dżinsów na luźne spodnie.

- więcej się ruszać, mniej siedzieć

Z tych samych powodów co powyżej zaleca się więcej ruchu i mniej spędzania czasu za kierownica samochodu lub siedzenia przy biurku.

- powstrzymać się od współżycia przed planowanym poczęciem

Ponieważ czas dojrzewania plemników jest bardzo długi (kilka tygodni) zaleca się więc nie podejmowanie współżycia jak najdłuższy czas przed pierwszą próbą poczęcia w czasie płodnym. Czas ten potrzebny jest, aby w spermie nagromadziło się jak najwięcej dojrzałych plemników. Im dłuższy czas powstrzymania się tym lepiej.

UWAGA! Program CTLife powinien być wykorzystywany jako pomoc w poznaniu i interpretacji płodności małżonków, nie powinien natomiast zastąpić samodzielnego wyciągania wniosków i podejmowania decyzji. W związku z tym przypominamy, że autor nie bierze odpowiedzialności za  decyzje i działania podejmowane w związku z korzystaniem z programu!

Reguły wyznaczania czasu płodności/niepłodności

    Istnieje wiele reguł, które wyznaczają początek i koniec czasu płodności kobiety. Opiszemy je w dużym skrócie. Prosimy zaznajomić się dokładnie z regułami i metodami Naturalnego Planowania Rodziny. Można to zrobić czytając pozycje książkowe lub strony internetowe podane w spisie literatury znajdującym się na końcu niniejszej instrukcji. Ponieważ w różnych metodach NPR-u stosowane są różne podejścia do tych samych reguł zestawiliśmy tutaj wszystkie reguły z podziałem na zakresy obserwowanych cyklów, w których te reguły obowiązują oraz z uwzględnieniem różnic w poszczególnych metodach. Metody omówione są w kolejnym rozdziale.

Reguły początku płodności (końca niepłodności przedowulacyjnej)

Zasadniczo wszystkie reguły występujące we wszystkich metodach można podzielić na te, które obowiązują w określonych numerach cyklów. Są to przedziały: 1, 2-3, 4-6, 7-12, 13-+∞  lub informacja o długości ostatnich 12 cykli. Dla określenia końca płodności przedowulacyjnej udało się wyodrębnić 5 różnych reguł nazwanych umownie: 21/20 dni,  6/5 dni, Döringa, śluzu i szyjki. Różnie się one nazywają w różnych metodach, ale w zasadzie są podobne – różnice w wyznaczaniu końca fazy zazwyczaj są jedno-dniowe. I w zasadzie dla reguł końca I fazy „gra” rozgrywa się o ten jeden dzień więcej lub mniej oraz od którego cyklu można daną regułę stosować.
Mamy więc zasadniczo 3 reguły obliczeniowe:
    Reguła 6/5 dni (kliniczna)
    Reguła 20/21 dni
    Reguła Döringa
oraz 2 reguły objawowe:
    Reguła śluzowa
    Reguła szyjki macicy
Jeśli reguła objawowa wyznaczy wcześniej czas płodności, to jest ona ważniejsza od reguły obliczeniowej - zasadę tę stosują wszystkie metody oraz podejście CTLife. Poszczególne metody różnie przyjmują hierarchię ważności poszczególnych reguł obliczeniowych. W podejściu CTLife podczas  interpretacji karty cyklu wszystkie reguły obliczeniowe są pokazywane na ekranie natomiast użytkownikowi pozostawia się decyzję, którą z nich przyjmie. Reguły śluzowej i szyjkowej CTLife nie pokazuje ale uwzględnia ją w modyfikacji reguł obliczeniowych. Regułę śluzową pokazuje żółtym kolorem metoda Billingsa stąd użytkownik jeśli chce może się do niej stosować.

Na początku wymieniamy reguły a poniżej znajduje się ich szerszy opis, zestawienie z różnych metod oraz omówienie.

1. Reguła 6/5 dni (kliniczna):
   statystyczna, opracowana na podstawie wyników badań wielu par małżeńskich
2. Reguła 20/21 dni:  
   oparta na obserwacji wcześniejszych cykli, a konkretnie na długości najkrótszego cyklu. Aby wyznaczyć ostatni dzień I fazy, od liczby dni najkrótszego cyklu odejmujemy odpowiednio 21 lub 20 dni
3. Reguła Döringa:  
   oparta na obserwacji skoku podstawowej temperatury ciała (PTC). Przyjmuje się w niej, że plemniki mogą przeżyć do 4 dni a owulacja może nastąpić do 2 dni przed dniem skoku temperatury. Dla pewności dodaje sie jeszcze jeden dzień płodności
4. Reguła śluzowa:
   oparta na obserwacji śluzu
   ostatni dzień fazy I = dzień przed pojawieniem się śluzu
               - badać śluz zewnętrznie za każdym razem gdy się da (np. przy każdym pobycie w WC)
               - badać śluz wewnętrznie 2x/dzień (południe, wieczór)
               - współżyć tylko wieczorem
               - współżyć co drugi dzień, aby pozostałości nasienia nie utrudniały obserwacji śluzu
   UWAGA OGÓLNA:
   kobiety obserwujące stałą wydzielinę powinny zwracać uwagę na zmianę jakości śluzu a nie na jego występowanie lub brak
5. Reguła szyjki macicy:
   oparta na obserwacji zmian szyjki macicy
   ostatni dzień fazy I = dzień przed jakąkolwiek zmianą w szyjce macicy (mięknienie, otwieranie się, unoszenie)
               - badać szyjkę raz dziennie wieczorem
               - badać w tej samej pozycji tym samym palcem,
               - nie badać się po wypróżnieniu - zakłócona obserwacja

    Kilka definicji oraz oznaczenia przyjęte w tabelkach

- skok temperatury: dzień, w którym temperatura jest wyższa od temperatur z 6 poprzednich dni (bierzemy pod uwagę obserwacje niezakłócone)
- poziom niższy: wyznacza go najwyższa z 6 temperatur przed skokiem
- poziom wyższy: wyznaczamy go przez dodanie 0,2 stopnia do poziomu niższego
- szczyt śluzu: jest to ostatni dzień występowania śluzu o cechach najbardziej płodnych, po tym dniu obserwuje się śluz o cechach mniej płodnych lub brak śluzu
- przedwzrostowe „wyskoki” temperatury: wyższe temperatury, które występują w trakcie 6 dni przed owulacją, które utrudniają wyznaczenie poziomu niższego i skoku temperatury. Wtedy, gdy nie da się wyznaczyć skoku temperatury, można pominąć 1 lub 2 „wyskoki” temperatur.
Uwaga! Ta praktyka powinna być stosowana tylko w przypadku absolutnej niemożności wyznaczenia skoku w normalny sposób (metoda ta nie daje takiej pewności, jak normalne wyznaczenie skoku).

MDC – minimalna długość cykli
MDWT – najwcześniejszy dzień wzrostu temp.
MDWTpSS – najwcześniejszy dzień wzrostu temp. liczonych po szczycie śluzu
(+DFL-16) – należy dodać (długość fazy lutealnej powyżej 16 dni minus 16)
ODFN – ostatni dzień fazy niższej temperatury
JWOdPR – jeśli wcześniejszy dzień niż wyznaczony z pozostałych reguł

Dla kolejnych cyklów: (w tabeli wyliczamy ostatni dzień niepłodności w cyklu)

Widać w tym zestawieniu, że dwie reguły dają czas niepłodny już od 2 cyklu. Największa zgodność występuje dla cyklów 4-6, dwie met. przyjmują tę regułę od 2. cyklu. Od 7 cyklu reguła ta ustępuje miejsca regule 21/20 dni. W CTLife przyjęto ostrożniejsze podejście z met. Kippleyów. W zasadzie pozostaje otwarte pytanie: czy zdarzyły się poczęcia po współżyciu w 3 dniu cyklu lub wcześniejszym? Kwestia przyjętego końca płodności znów rozbija się o 1 dzień (poza met. Kramarek, która jak w przypadku poprzednich reguł przyjmuje dodatkowy dzień niepłodności).

Widać w tym zestawieniu, że od 13. cyklu reguły w zasadzie ujednolicają się do reguły 20 dni z ewentualną korektą dla długich faz lutealnych. Wyjątek stanowi met. Kramarek, która przyjmuje niepłodność o jeden dzień dłużej. Wydaje się, czytając opracowania na temat tej reguły, że 19 dni Kramarkowa przyjmuje zbyt mało ostrożnie, bo w innych badaniach przy przyjęciu tylko 19 dni zdarzały się niespodziewane poczęcia i dlatego w innych regułach jest przyjęte 21 lub 20 dni. Od 7-12 cyklu większość metod przyjmuje tę regułę ale jedni 21 dni a inni 20 dni (no i Kramarkowa 19). Rötzer stosuje tę regułę jeśli poprzednie cykle są krótsze od 26 dni jeśli są dłuższe stosuje reg. 6 dni. Dla cyklów 4-6 dwie metody ustalają tę regułę dla poprzednich cyklów krótszych niż 26 dni. Dla takich cyklów i tak stosuje się regułę 6-5 dni więc w zasadzie mogłaby być pominięta. Ponieważ sprawa rozchodzi się o 1 dzień stąd w CTLife kierowano się tym, że jeden dzień niepłodności więcej to mniejsza pewność. Trzeba by przeprowadzić badania żeby zobaczyć, czy ten 1 dzień jest ujmowany niepotrzebnie. W CTLife przyjęto regułę 21/20 dni w następujący sposób: dla cykli 4-6 z met. Angielskiej,  dla 7-12 z Angielskiej i poprawkę od Kippleyów a dla cyklów powyżej 13. reg. 20 dni z poprawką Kippleyów.

W zestawieniu widać, że różne jest podejście do reg. Döringa w różnych metodach. Ale czy tak jest faktycznie? Widać, że znów reguły różnią się 1 dniem. Met. Kramarek liczy inaczej dni wstecz, bo liczy nie od pierwszej temperatury wyższej ale od ostatniej niższej i stąd w zasadzie różnica jest 1 dniowa a nie jak by się wydawało 2 dniowa. Z przeczytanych opracowań wynika, że reguła -7 daje niespodziewane poczęcia więc została wydłużona o 1 dzień (czyli -8) i teraz się sprawdza bardzo dobrze. Nasuwa się ogólny wniosek, że reg. Kramarek i Kippleyów albo daje słusznie więcej dni niepłodnych na początku, które pozostałe metody uznają już za płodne, albo daje więcej nieplanowanych poczęć... trzeba by było to dokładnie zbadać. Decyzja należy do użytkownika metod. W CTLife zdecydowaliśmy się na ostrożniejszą regułę -8 dni.

Do powyższych reguł obliczeniowych dochodzą jeszcze 2 reguły: śluzowa i szyjkowa.

We wszystkich metodach uznaje się, że jakikolwiek śluz lub „ruch” szyjki macicy rozpoczyna fazę płodności. Pozostaje kwestia tego, co w przypadku gdy reguły obliczeniowe wyznaczają czas płodności a reguła śluzu lub szyjki daje czas niepłodności? Ponieważ kwestią śluzu zajmuje się metoda Billingsa, która uznaje czas do pojawienia się śluzu po miesiączce za czas niepłodny, w CTLife przyjęto, że wtedy interpretacja tych dni należy do użytkownika NPRu (w programie taki czas oznaczany jest kolorem żółtym) – to on musi sobie przyjąć ten czas za płodny bądź niepłodny na podstawie ogólniejszej wiedzy.

Reguły końca płodności (początek niepłodności poowulacyjnej)

1. Reguła Rötzera:
       - III faza zaczyna się wieczorem 3 dnia wyższej temperatury jeśli:
           a) wszystkie 3 temp. wyższe przypadają po dniu szczytu śluzu
           b) ostatnia z nich znajduje się na poziomie wyższym lub ponad nim
       - jeśli nie zaczyna się wieczorem 3 dnia to czekamy na pierwszy dzień dla którego temperatura jest powyżej poziomu niższego i  wieczorem tego dnia jest już czas niepłodny
       - jeśli jedna temp. po wzroście spadnie na poziom niższy lub niżej to tej temperatury nie uwzględnia się w obliczeniach
       - jeśli dwie lub więcej temperatur po wzroście spadnie na poziom niższy lub niżej, to należy zacząć liczyć owe 3 dni od nowa
       - 1 lub 2 przedwzrostowe wyskoki temperatury mogą zostać pominięte przy wyznaczaniu niższego poziomu temperatury
       - jeśli wystąpi tzw. rozszczepiony szczyt śluzu (1 dzień słabszego śluzu wśród kilku dni występowania śluzu płodnego) – za szczyt przyjmujemy ostatni z „rozszczepionych” szczytów
       - jeśli wystąpi „rozszczepione” zanikanie (1-3 dni zanikania śluzu płodnego, 1 dzień pojawienia się śluzu b. płodnego, znowu zanikanie śluzu, przy ewidentnym wzroście temperatury.) - dzień wzrostu śluzu zaznaczamy „?” i kontynuujemy liczenie zanikania śluzu po nim

2. Reguła Angielska:
   III faza zaczyna się wieczorem:
   - 3 dnia wyższej temperatury - 3 kolejne temperatury musza być wyższe od najwyższej z 6 je poprzedzających i dodatkowo 3 z nich musi być wyższa o 0.2 st. C od najwyższej z 6 niższych  (albo 4 w przypadku opisanym niżej) lub
   - 3 dnia po szczycie śluzu
   w zależności od tego, który dzień wystąpił później.
   - jeśli 3 temperatura wyższa nie spełnia reguły  0.2 st. C to bierzemy 4 temp, która musi być tylko wyższa od 6 niższych (nie musi być 0.2 st. C)
    

Pozostałe reguły

1. Reguła temperaturowa:
       - faza III rozpoczyna się 3 dnia 3 kolejnych temperatur ponad poziomem wyższym, nie prędzej jednak niż 4 dnia po skoku

2. Reguła popigułkowa:
   Jeśli cykl jest 1-3 cyklem po odstawieniu pigułek antykoncepcyjnych, to:
       - faza III rozpoczyna się 3 dnia 3 kolejnych temperatur ponad poziomem wyższym, nie prędzej jednak niż 5 dnia po skoku

3. Metoda Billingsa
   Metoda oparta w całości na obserwacji śluzu, jego jakości oraz odczuć u wejścia do pochwy
         - jakiekolwiek krwawienia przyjmuje się jako dni płodne
         - I Faza: (dni niepłodne) - od miesiączki do pojawienia się śluzu (zaleca się współżycie co 2 dni i tylko wieczorem, aby ułatwić obserwację śluzu)
         - II Faza: (dni płodne) - do wieczora 4 dnia po dniu szczytu śluzu
         - III Faza: (dni niepłodne) od wieczora 4 dnia po szczycie śluzu, aż do miesiączki, lub jeszcze lepiej: od wieczora 5 dnia po szczycie       śluzu
         - jeśli ponownie wystąpi śluz bardziej płodny, traktuje się to jak początek fazy II
         - jeśli występujące krwawienie nie zostało poprzedzone szczytem śluzu należy traktować je tak jak dni ze śluzem bardzo płodnym i powinno być traktowane jako faza II, zakończenie takiego krwawienia o ile po nim nie występował śluz bardziej płodny, powinno być traktowane jako dzień szczytu śluzu

Metody wyznaczania czasu płodności/niepłodności

Metoda Rötzera
bardzo skuteczna metoda NPR. W Polsce popularyzowana przez Instytut Naturalnego Planowania Rodziny wg Prof. J. Röetzera (INER).

Metoda Kippleyów
bardzo podobna do metody Rötzera. Różni się regułami początku niepłodności, ale regułę końca płodności przejmuje od Rötzera. W Polsce propagowana przez Ligę Małżeństwo Małżeństwu (LMM).

Metoda Angielska
bardzo skuteczna metoda NPR. W Polsce propagowana przez Polskie Stowarzyszenie Nauczycieli NPR (PSNNPR).

Metoda z Kolonii
najnowsza z metod wielowskaźnikowych. Odznacza się prostymi regułami i bardzo wysoką skutecznością. W Polsce mało znana prawdopodobnie przez to, że w Niemczech lansowana jest jako metoda antykoncepcyjna.

Metoda Kramarek
wydaje się, że nieco przestarzała metoda w stosunku do pozostałych metod wielowskaźnikowych. Rdzennie polska. Daje więcej czasu niepłodnego niż pozostałe metody. Prawdopodobnie mniej skuteczna od pozostałych metod wielowskaźnikowych.

Metoda Billingsa:
metoda oparta wyłącznie o obserwację śluzu. Najprostsza z metod, bo nie wymaga żadnych dodatkowych urządzeń. posiada proste reguły, dostępna dla każdego człowieka. Bardzo skuteczna ale nie tak jak metody wieloobjawowe.

Spis treści

Obsługa Programu

Dodawanie nowego użytkownika

Po zainstalowaniu programu i zaakceptowaniu warunków korzystania z niego (licencja) należy dodać nowego użytkownika programu, w tym celu trzeba:
- kliknąć przycisk Dodaj
- wypełnić starannie dane użytkownika
- zapisać je
Można wypróbować program przez 15 dni lub 20 uruchomień, jeśli program się spodoba należy wejść w edycję danych użytkownika i przejść do procedury rejestracji użytkownika

Rejestracja/odpłatność za użytkowanie programu

Program może być użytkowany przez kilka osób (np. matkę i córki) jednak każda osoba musi oddzielnie opłacić prawo do korzystania z programu. Aby uiścić opłatę licencyjną użytkownik powinien wykonać następujące czynności:
- wypełnić dane
- wpłacić na konto firmy CTSoft opłatę za użytkowanie programu (mBank, nr konta: 34 1140 2004 0000 3702 3118 1060)
- wysłać informację o wpłacie do firmy CTSoft wraz z numerem licencji, który jest podany na karcie użytkownika:
    a) do wysłania informacji można posłużyć się linkiem znajdującym się u dołu okienka z karta użytkownika (ctlife@ctlife.com.pl),
    b) telefonicznie: w dni robocze do 9:00 - 15:00 pod numerem telefonu: 609 082 824
    c) lub wysyłając fax: w dni robocze do 9:00 - 15:00 pod numerem faxu: (077) 4556447
- po wpłynięciu na konto firmy CTSoft pieniędzy oraz wtedy gdy dotrą informacje o użytkowniku, firma CTSoft przesyła na adres użytkownika (e-mail, kontaktując się telefonicznie, lub listownie), klucz znoszący blokady programu oraz przesyła inne ewentualne materiały dotyczące programu związane np. z aktualnymi promocjami.
Uwaga!
Każdorazowe dodanie nowego użytkownika wiąże się z koniecznością opłacenia nowej licencji!
Dlatego jeśli dodano użytkownika i zamówiono dla niego klucz do licencji nie należy już go usuwać z listy użytkowników!
Użytkownika, który ma wpisany klucz licencyjny nie da się usunąć z systemu, zabezpiecza to przed przypadkową utratą danych.

Rodzaje cyklów

Program umożliwia prowadzenie zapisów cykli:
- zwykłych, do których dane wpisywane są z obserwacji codziennych, każdego dnia kolejna porcja danych, każdego dnia interpretacja płodności może się zmienić,
- ćwiczeniowych, do których dane wprowadzane są jeden raz - od razu wszystkie, interpretacja jest jednoznaczna od razu na cały cykl

Jeśli na karcie cyklu zaznaczone jest pole: karta ćwiczeniowa wówczas karta cyklu jest traktowana jako ćwiczeniowa, w przeciwnym przypadku jako zwykła

Karta cyklu

Typowa karta cyklu może wyglądać tak:

Informacje o cyklu

Karta ćwiczeniowa: jeśli zaznaczy się to pole, karta przełączy się w tryb karty ćwiczeniowej i będzie możliwość ręcznej edycji statystyki
Cykl popigułkowy: należy zaznaczyć to pole, jeśli jest to 1-3 cykl po odstawieniu pigułki antykoncepcyjnej
Zaznaczono wszystkie zbliżenia: należy zaznaczyć, jeśli notuje się wszystkie zbliżenia
Matka karmi piersią: należy zaznaczyć to pole, jeśli matka karmi dziecko piersią
Okres przed menopauzą: należy zaznaczyć to pole, jeśli kobieta jest w czasie premenopauzy
Ciąża: należy zaznaczyć to pole, jeśli w tym cyklu poczęło się dziecko (pokaże się przycisk umożliwiający określenie przybliżonej daty porodu)
Numer: numer kolejny karty cyklu globalny
Nr po ur.: numer karty po urodzeniu kolejnego dziecka (np. numer karty 15, ale jest to 3 cykl po urodzeniu Adasia)
Opis: można umieścić krótki opis cyklu (np. Poczęcie Adasia)
Pierwszy dzień cyklu: pierwszy dzień, w którym zaobserwowano krwawienie miesięczne
Ostatni dzień cyklu: ostatni dzień przed zaobserwowaniem kolejnej miesiączki (wypełniana automatycznie, jeśli na karcie zaznaczono miesiączkę kończącą cykl)
Miejsce pomiaru: należy zaznaczyć gdzie mierzy się podstawową temperaturę ciała (w pochwie, odbycie lub ustach)
Godzina: godzina pomiaru temperatury, (tolerowane odchylenie to pół godziny wcześniej lub później, jeśli pomiar następuje poza tymi ramami czasowymi należy zanotować zakłócenie pomiaru)
Statystyka cyklów: Jeśli karta ma być kartą zwykłą (nie ćwiczeniową), statystyka jest prowadzona automatycznie, jeśli nie, to należy ją wypełniać ręcznie. Na podstawie informacji notowanych w tym polu wyznaczany jest  dzień końca fazy I. Jeśli cykl jest wyjątkowo nieprzystający do innych cykli (nietypowy) to można go wyłączyć ze statystyki odznaczając odpowiednie pola.
Wzrost, waga: można prowadzić takie notatki dla własnej informacji, ale nie ma to wpływu na interpretację cyklu

Dodawanie nowych dni do cyklu

Klikając na przycisk wskazany zieloną strzałką dodajemy do cyklu 1 dzień, pokaże się kolejny numer (strzałka żółta) i kolejna data (strzałka czerwona). Dopiero wtedy możemy zaznaczać obserwacje wskaźników płodności!
Klikając na przycisk wskazany strzałką różową możemy dodać od razu kilka dni. Np. można dodać dla cyklu ćwiczeniowego od razu 30 dni:

Notowanie temperatury

Aby zaznaczyć poziom temperatury należy na siatce temperatury kliknąć lewym przyciskiem myszki odpowiedni poziom
Aby usunąć temperaturę należy kliknąć dany dzień prawym klawiszem myszki
Można też kliknąć przycisk w lewym górnym rogu siatki i wprowadzać temperaturę za pomocą klawiszy:
    - strzałki lewo, prawo - poruszają kursor po kolejnych dniach
    - strzałki góra, dół - umożliwiają wybranie odpowiedniej wartości temperatury, (pozwalają tez zaznaczyć wartość temperatury bez użycia klawisza ENTER, jeśli nie była zanotowana w danym dniu)
    - ENTER - zaznacza wartość pomiaru
    - DELETE - usuwa
    - ESC - koniec trybu edycji ręcznej
Uwaga! wskaźnik myszki musi pozostawać przez cały czas edycji ręcznej na przycisku . Jeśli zjedzie z niego, to tryb edycji ręcznej zostanie wyłączony.
   
Notowanie wskaźników płodności

Kliknięcie na poszczególnych poziomach siatki (pod i nad siatką temperatury) powoduje możliwość wpisania określonego wskaźnika płodności:

1. Miesiączka: lewy klawisz myszki dodaje jej obfitość, prawy zmniejsza
2. Współżycie: lewy klawisz myszki dodaje liczbę zbliżeń, prawy zmniejsza
3. Zakłócenia: lewy klawisz myszki otwiera okienko, w którym można wpisać przyczynę zakłócenia
4. Śluz na zewnętrznych narządach płciowych: lewy klawisz myszki otwiera okienko, w którym można zaznaczyć rodzaj śluzu, który występował w danym dniu, oraz odczucia temu towarzyszące. Można zaznaczyć także ilość śluzu, ale nie ma to znaczenia dla rozpoznawania płodności, ważna jest jego jakość. Jeśli było kilka rodzajów śluzu wybieramy ten, który był najbardziej płodny i zaznaczamy go na karcie. Pozostałą charakterystykę śluzu można sobie zapisać w notatkach.
   
   Dla łatwiejszego skojarzenia, określenia dotyczące rodzaju śluzu są zaznaczone kolorami używanymi w programie do oznaczania „poziomu” płodności.
   Aby zatwierdzić wybrany rodzaj śluzu wystarczy kliknąć wybór dwa razy lewym klawiszem myszki lub kliknąć przycisk zapisz.
   W celu szybszego wypełniania karty ćwiczeniowej można kopiować ostatnią wartość (w przykładzie wartość R) do kolejnych dni. Należy przez kliknięcie myszką wskazać ostatni dzień, w którym ma być zaznaczona określona wartość a następnie kliknąć przycisk Kopiuj. Wtedy od ostatnio wypełnionego dnia aż do dnia klikniętego włącznie wszystkie dni będą wypełnione tą samą wartością (w przykładzie R została skopiowana do 4 kolejnych dni).
5. Śluz przy ujściu szyjki macicy: lewy klawisz myszki otwiera okienko, w którym możemy zaznaczyć rodzaj śluzu, który występował w danym dniu:
   
   Aby zatwierdzić wybrany rodzaj śluzu wystarczy kliknąć wybór dwa razy lewym klawiszem myszki lub kliknąć przycisk zapisz.
   W celu szybszego wypełniania karty ćwiczeniowej można kopiować ostatnią wartość (w przykładzie wartość R) do kolejnych dni. Należy przez kliknięcie myszką wskazać ostatni dzień, w którym ma być zaznaczona określona wartość a następnie kliknąć przycisk Kopiuj. Wtedy od ostatnio wypełnionego dnia aż do dnia klikniętego włącznie wszystkie dni będą wypełnione tą samą wartością (w przykładzie R została skopiowana do 4 kolejnych dni).
6. Obserwacje szyjki macicy: lewy klawisz myszki otwiera okienko, w którym możemy zaznaczyć wszystkie zmiany szyjki macicy, które występowały w danym dniu:
   
   Wybór (lub kopiowane) następuje podobnie jak w przypadku śluzu.
7. Inne obserwacje: lewy klawisz myszki otwiera okienko, w którym możemy zaznaczyć inne objawy płodności, które występowały w danym dniu:
   
    
8. Notatki: lewy klawisz myszki otwiera okienko, w którym możemy wpisać notatki związane z danym dniem.

Wyświetlanie interpretacji cyklu

Wyświetlanie interpretacji cyklu następuje po kliknięciu przycisku: (lewy górny róg karty)

Na karcie cyklu pojawiają się kolory oznaczające dni płodności (ZIELONY) i niepłodności (CZERWONY) oraz dni o nieokreślonej płodności (ŻÓŁTY) - takie w których metoda Billingsa wyznacza czas niepłodny, a pozostałe reguły czas płodny. Ponadto widoczne są wszystkie  informacje potrzebne do zastosowania określonej reguły do wyznaczania końca/początków faz cyklu - numery dni, niższy i wyższy poziom temperatury itp.

Im bardziej intensywny kolor zielony tym większy stopień płodności, im bardziej czerwony tym większy stopień niepłodności. Żółty kolor oznacza możliwość zinterpretowania danego dnia jako płodnego lub niepłodnego w zależności jaką metodę przyjmiemy. Jeśli nie chcemy kierować się metodą Billingsa można ją po prostu wyłączyć i wtedy żółty kolor zostanie zastąpiony zielonym wg pozostałych reguł.

Po lewej stronie można włączyć bądź wyłączyć poszczególne interpretacje zaznaczając lub odznaczając poszczególne okienka.

Dolny kolorowy pasek podaje płodność wg metody Billingsa. Czerwony kolor oznacza dzień niepłodny wg tej reguły, zielony dzień płodny, a żółty jest raczej niepłodny - jeśli planuje się zdecydowane odłożenie poczęcia, to nie należy w tym dniu podejmować zbliżeń.

Po prawej stronie można włączyć interpretację wg poszczególnych metod NPR a także pokazać wszystko na raz - klikając ikonkę CTLife.
Poniżej przedstawiamy powyższy cykl zinterpretowany wg metod (kliknij obrazki aby powiększyć):

Podejście CTLife	Metoda Rötzera	Metoda Kippleyów
Metoda Angielska	Metoda z Kolonii	Metoda Kramarek

Drukowanie

Klikając przycisk w prawym górnym rogu okna karty możemy wydrukować kartę cyklu. Jeśli interpretacja jest włączona będzie drukowana karta wraz z interpretacją, jeśli nie – karta bez interpretacji.
Istnieje możliwość wydrukowania czystej karty, zawierającej tylko daty, dni tygodnia i podstawowe dane. Można wtedy prowadzić na tejże karcie notatki odręczne, a później wpisywać kilka dni lub od razu cały cykl do komputera.

 Zapisywanie

Aby zapisać kartę do bazy danych kliknij przycisk Zapisz.

Jeśli nie chcesz zapisać wprowadzonych zmian kliknij Anuluj.

Aby zapisać kopię karty cyklu bądź wprowadzone zmiany zapisać jako nowy cykl kliknij Zapisz kopię

Informacje o programie

Kliknięcie przycisku: spowoduje wyświetlenie podstawowych informacji o programie.

Instrukcja obsługi

Kliknięcie przycisku: spowoduje wyświetlenie niniejszej instrukcji w domyślnej przeglądarce internetowej.

Wysyłanie karty cyklu do CTSoft

W razie potrzeby (np. podejrzenie błędu lub nieścisłość w interpretacji cyklu) można przesłać kartę do firmy CTSoft. Należy w takim wypadku zaznaczyć na liście z kartami cyklów odpowiednią kartę i kliknąć przycisk: Wyślij

Spis treści

Kontakt

Strona internetowa firmy CTSoft: www.ctsoft.com.pl

Strona internetowa programu CTLife: www.ctlife.com.pl

E-mail: ctlife@ctlife.com.pl

Telefon: +48 609 082 824

Fax: (077) 4 556 447 (w dni robocze od 9:00 do 15:00)

Adres korespondencyjny: CTLife, 45-221 Opole, ul. Chabrów 28/22

Literatura/internet

Literatura:

1. red. prof. dr. hab. M. Troszyński: "Naturalne planowanie rodziny - podręcznik dla nauczycieli NPR", Bonami, Warszawa 2005, ISBN 83-89621-15-0, 83-89621-15-9
2. red. prof. dr hab. n. med Z. Szymański: "Płodność i planowanie rodziny", Wydawnictwo Pomorskiej Akademii Medycznej, Szczecin 2004, ISBN 83-89318-30-X
3. E. Wójcik: "Naturalne planowanie rodziny", Kraków 2002, ISBN: 83-88725-16-5
4. J. Rötzer: "Sztuka planowania rodziny", Warszawa 2003, ISBN: 83-7146-180-1
5. J. i S. Kippley: "Sztuka naturalnego planowania rodziny", wyd. III, ISBN 83-86491-52-5
6. red. A. i R. Strus, M. Tabor: "Domowy kurs naturalnego planowania rodziny", edycja 2002, ISBN 83-86491-52-6
7. A. Cappella: "Zgodnie z naturą. Metoda Billingsa", Torino-Italy 1985
8. dr. T. Kramarek: "Naturalne metody planowania rodziny", Edica, Poznań 2004, ISBN 83-86345-35-7
9. dr. T. Kramarek: "Rozpoznawanie okresowej płodności małżeństwa: metoda objawowo-termiczna", Edica, Poznań 2004, ISBN 83-86345-51-9
10. Czasopismo: "Naturalne planowanie rodziny.", Kraków, ISSN: 1233-9105

Adresy internetowe o Naturalnym Planowaniu Rodziny:

• Liga Małżeństwo-Małżeństwu: www.npr.pl
• Instytut Naturalnego Planowania Rodziny wg Prof. J. Röetzera: www.iner.pl
• Stowarzyszenie Nauczycieli NPR: www.npr.csc.pl
• Towarzystwo Odpowiedzialnego Rodzicielstwa: www.npr.prolife.pl
• Lek. med. Małgorzata Wrochna: free.med.pl/wrochna/strona.htm
• Światowa Organizacja Metody Owulacyjnej Billingsa: www.woomb.org

Spis treści

Poleć program innym

Jeśli chcesz podzielić się z nami uwagami na temat programu, propozycjami ulepszenia go lub chcesz podzielić się radością z poczętego dziecka, napisz do nas: ctlife@ctlife.com.pl

Jeśli program spodobał Ci się lub pomógł Ci w poczęciu dziecka - poleć go innym!

Spis treści

Copyright © 2004-2005 CTSoft. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Ostatnia modyfikacja: